Hành trình khám phá cố đô Luông Pha Bang

Nằm cách thủ đô Viêng Chăn của nước CHDCND Lào khoảng 400 km, cố đô Luông Pha Bang của đất nước Triệu Voi đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới từ năm 1995.

Nơi đây còn được biết đến với cái tên "thành phố ngã ba sông" do đây là nơi hợp lưu của sông Mê Kông và nhiều con sông nhỏ. Gần đây, trong chuyến công tác tìm hiểu về lịch sử của nhà lãnh đạo cách mạng Lào Kayson Phomvihane, chúng tôi đã được đến thành phố Luông Pha Bang - quê hương thứ hai của ông, nơi mang trong mình vẻ đẹp cổ kính, yên bình và thơ mộng cùng với những người dân thân thiện và hiếu khách.

Một câu nói nổi tiếng của tiến sỹ Sing thong - Sing hả păn nha, quyền Trưởng Ban phụ trách Bảo tàng Kay sỏn - Phôm vi hẳn, là "Đến Lào thì không thể bỏ qua Luông pha bang. Nếu không đến được Luông pha băng, có thể coi như chưa thực sự đến Lào". Điều này là một lời khích lệ cho du khách khi khám phá nước CHDCND Lào, một đất nước có nền văn hóa lâu đời và được biết đến như một điểm đến văn hóa hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, đối với những người muốn đến Lào, việc ghé thăm Luông pha bang, một trong những điểm đến đẹp nhất và nổi tiếng nhất của đất nước, là điều không thể thiếu. Chúng tôi đã vượt hơn 400 km đường bộ từ thủ đô Viêng Chăn để đến với cố đô của đất nước Triệu Voi và khám phá những điều thú vị tại đó.

Sau hơn 8 giờ trên đường, thành viên đoàn đã cảm thấy thỏa mãn khi đến được thành phố Luông pha bang - một điểm đến du lịch nhỏ nhắn, xinh đẹp và hấp dẫn. Thành phố này có những con phố dài uốn lượn bên dòng sông Nậm Kha và được trang trí bởi những đèn lồng và thổ cẩm. Mặc dù diện tích của Luông pha bang chỉ khoảng 25 ha với 5 con phố chính, nhưng vào buổi tối, hầu hết các con phố này đều đông đúc với du khách. Những phố liền kề sông Nậm Khan là nơi mà khách du lịch thường đến để thưởng thức cà phê, nghe nhạc, uống bia Lào và nếm thử món cá lăng Mê kông nổi tiếng. Vào ban đêm, chợ đêm Luông pha bang là một địa điểm thú vị với nhiều loại đồ lưu niệm, quần áo, trang sức và tranh ảnh dành cho khách du lịch nước ngoài. Những mặt hàng thổ cẩm nhiều màu sắc và đồ trang sức bạc chế tác tinh xảo là những sản phẩm đặc trưng của những nghệ nhân tại hai làng nghề truyền thống lâu đời của Luông pha bang: làng dệt thổ cẩm và làng chạm khắc bạc. Những làng nghề này đã từng mai một nhưng hiện nay được phục hồi và phát triển mạnh mẽ nhờ vào sự phát triển của du lịch.

Luông pha bang về đêm đúng nghĩa là một thành phố du lịch náo nhiệt thì Luông pha bang bang ngày lại  hiện lên nguyên vẹn một cố đô cổ kính với những con phố nhỏ, những mái chùa kiêu hãnh với lối kiến trúc cổ độc đáo. Luông pha bang dịch theo tiếng Lào có nghĩa là đức phật nhỏ hay còn được gọi là mảnh đất của phật. Nơi đây đã từng là kinh đô của vương quốc Triệu voi từ thế kỷ thứ XIV đến năm 1946. Chính vì vậy, thành phố Luông pha bang xinh đẹp này là nơi đặt cung điện Hoàng gia của các đời vua Lào thịnh trị trước đây và vẫn còn gìn giữ được hơn 30 ngôi chùa cổ với nét kiến trúc độc đáo. Trong đó, ngôi chùa được xem là biểu tượng của thành phố Luông pha bang là chùa Xieng Thông được xây dựng dưới triều đại vua Sệt Thà Thi Lạt. Đối với các tín đồ phật giáo thì chùa này được biết đến như một địa chỉ linh thiêng. Còn đối với khách du lịch, đây là ngôi chùa ấn tượng bởi nét kiến trúc thực sự đặc biệt với mái chùa trải dài, cong mềm mại mà theo như cách nói của những người bạn Lào là "mềm mại như giọng nói của thiếu nữ Luông pha bang” nhưng vẫn giữ được nét hiên ngang, tráng lệ. Bên trong chùa được trang trí những bức họa và những bức phù điêu dát vàng hết sức lộng lẫy kể về những huyền tích thú vị trong văn hóa dân gian Lào, giúp mỗi du khách dù không thực sự hiểu nhưng cũng có thể cảm nhận được quá khứ dòng chảy lịch sử nơi đây.

Một trong những địa điểm rất đông khách du lịch ghé thăm khi đến Luông pha bang chính là bảo tàng Cung điện Hoàng gia Lào. Theo cán bộ bảo tàng, dù không phải mùa du lịch ở Lào nhưng trung bình mỗi ngày, nơi đây đều đón trên 300 lượt khách đến thăm. Cung điện Hoàng gia Lào được xây dựng vào năm 1904, là hoàng cung của vua Sisavangvong. Các đời vua sau đó đều ở cung điện này, cho đến năm 1975, khi quân giải phóng Lào tiếp quản và chuyển thành bảo tàng. Bảo tàng được gìn giữ và bảo quản khá nguyên vẹn với rất nhiều cổ vật quý hiếm. Nếp sinh hoạt của hoàng cung cũng được giữ gìn và thể hiện rất rõ qua cách bài trí các phòng trưng bày. Trong đó, ngoài những hiện vật của hoàng cung được lưu giữ còn có khá nhiều hiện vật cho thấy tình đoàn kết hữu nghị anh em Việt – Lào. Đó là những bức tranh, ảnh biểu tượng của Việt Nam như Hà Nội, Vịnh Hạ Long đều được gìn giữ ất trang trọng. Đặc biệt bức trướng do Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng cho Chính phủ và nhân dân nước bạn Lào vào năm 1963 cũng được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng.

Luông pha bang không chỉ ấn tượng bởi đền chùa và lối kiến trúc độc đáo mà còn ghi dấu ấn trong lòng du khách chính bởi nét văn hóa Phật giáo. Nơi đây đã từng là trung tâm Phật giáo của đất nước Lào. Vì vậy. du khách sẽ rất tiếc nuối nếu đến đây mà không được trải nghiệm một hoạt động mà theo lời giới thiệu của các bạn Lào là "bình minh khất thực” tại thành phố xinh đẹp này. Tiến sỹ Sing Thong đã gợi ý cho chúng tôi dậy thật sớm để có thể chứng kiến những nhà sư ra đường khất thực. Đúng 6h sáng, các đoàn nhà sư thân khoác cà sa vàng sẽ nối tiếp nhau thong dong trong sương sớm. Trên từng con phố, những người phụ nữ trong trang phục truyền thống Lào sẽ thực hiện lễ khất thực và quỳ gối theo hàng. Theo những người bạn Lào giải thích, khất thực là một phương thức tu hành không thể thiếu của dòng Phật giáo tiểu thừa, mang ý nghĩa sâu sắc trong việc nuôi sống bản thân và mang ý nghĩa di dưỡng tinh thần. Bên cạnh đó, khất thực cũng là một cách để cưu mang những người kém may mắn trong xã hội. Rất nhiều học sinh ở các vùng quê nghèo, hoàn cảnh khó khăn nhờ vào tu trong chùa, ăn cơm khất thực mà được đến trường. Cửa Phật luôn là nơi cưu mang những cụ già neo đơn, người nghèo khó tha phương.

Đến Luông pha bang, bạn còn khám phá được nhiều điểm đến thú vị như núi Phuo Si, nơi cao nhất có thể ngắm toàn bộ thành phố xinh đẹp, thác Kwang si, ngọn thác đẹp nhất ở Luông pha bang. Không chỉ có thế, Luông pha bang còn là nơi thu hút người ta ở nét cổ kính, rêu phong mà bình yên đến lạ. Đó còn là sự thu hút của những con người thân thiện luôn nở nụ cười và còn ở nét văn hóa mang triết lý nhân sinh sâu sắc của đạo Phật. Càng tìm hiểu và khám phá, Luông pha bang càng cho người ta một sự say mê đặc biệt. Có một người bạn đã từng ví rằng Luông pha bang như một thức rượu ngon lâu ngày đã ngấm mà càng thưởng thức người ta càng cảm nhận được vị ngon của nó.