Cánh đồng Chum XIENG KHOUANG LÀO
Xieng Khouang hay còn được gọi là Cánh đồng Chum đã được UNESCO xếp hạng là một trong những địa điểm quan trọng nhất để nghiên cứu về thời kỳ tiền sử muộn của lục địa Đông Nam Á và Lào. Nền văn minh cổ đại này đã phát triển mạnh mẽ, cũng như những tiến bộ trong sản xuất nông nghiệp và sản xuất kim loại.
Tìm hiểu lịch sử về Cánh đồng Chum vượt thời gian
Cánh đồng Chum là một cảnh quan khảo cổ cự thạch ở Lào. Nó bao gồm hàng ngàn chum đá nằm rải rác dọc theo thung lũng và cánh đồng thấp của đồng bằng trung tâm thuộc Cao nguyên Xiengkhuang. Hầu hết chúng nằm thành từng cụm với số lượng từ một cho đến vài trăm cái chum.
Các nhà nghiên cứu đã xác định rằng những chiếc chum được đặt ở vị trí sớm nhất là vào khoảng năm 1240 đến năm 660 trước Công nguyên và là một trong những địa điểm thời tiền sử quan trọng nhất ở Đông Nam Á.
Các nhà khảo cổ tin rằng các chum này có niên đại 1500 đến 2000 năm, được những người thuộc nhóm Môn-Khmer mà nền văn hóa của họ ngày nay không được người ta hiểu biết thấu đáo làm ra. Phần lớn các hiện vật khai quật có niên đại 500 trước Công nguyên - 800 sau Công Nguyên. Các nhà nhân loại và khảo cổ học cho rằng có thể các chum này đã được sử dụng để đựng di cốt hoặc chứa thực phẩm.
Các câu chuyện huyền thoại của người Lào cho rằng có những người khổng lồ đã từng định cư ở khu vực này. Theo một truyền thuyết khác, một vị vua cổ đại tên là Khun Cheung - đã tiến hành cuộc chiến chống lại kẻ thù thành công. Ông đã cho tạo lập cánh đồng chum để ủ lên men và chứa số lượng lớn rượu gạo lao lao để ăn mừng chiến thắng.
Người phương tây đầu tiên tiến hành khảo sát, nghiên cứu và ghi chép liệt kê các hiện vật của cánh đồng chum là một nhà khảo cổ học người Pháp tên là Madeleine Colani thuộc Viện Viễn đông Bác cổ (École Française d'Extrême Orient những năm 1930. Bà đã cùng với nhóm nghiên cứu của mình khai quật khu vực cánh đồng chum và phát hiện ra một hang động gần đấy với các di hài của con người, bao gồm cả xương và tro bị đốt. Các khai quật của bà là toàn diện nhất dù đã có những cuộc khai quật khác.
Vị trí Cánh đồng Chum XIENG KHOUANG LÀO
Địa điểm: nằm ở cao nguyên Xiengkhouang thuộc Xiang Di, Lào (Bản đồ vị trí Cánh đồng Chum XIENG KHOUANG LÀO)
Khám phá Cánh đồng Chum XIENG KHOUANG LÀO
Một quả bom của Hoa Kỳ đã phá hỏng một động trong thời kỳ chiến tranh bí mật khi quân đội Pathet Lào sử dụng hang động làm căn cứ
Bắt nguồn từ việc tổ chức thương mại vận chuyển bằng đường bộ giữa Ấn Độ và Trung Quốc cũng đang biến đổi xã hội địa phương, và tạo tiền đề cho quá trình đô thị hóa trên toàn khu vực Lào. Đây là nguyên nhân ảnh hưởng Phật Giáo sâu đậm.
Cánh đồng Chum không huyền bí thiêu dệt như các trang MXH hiện nay. Chỉ đơn giản là theo triết học ấn độ giáo thì cánh đồng chum có liên quan đến hoả táng và những cái chum theo nghi lễ truyền thông của người địa phương, dần theo thời gian đã phát triển thêm về nghi lễ, biểu tượng và siêu hình học. Điều này đã tồn tại cho đến các vương quốc của Thời kỳ Angkor và thời điểm Phật giáo du nhập vào Đông Nam Á.
Vật liệu thời tiền sử được tìm thấy tại Cánh đồng Chum vẫn đang được nghiên cứu, và dường như trải dài trong một khoảng thời gian đáng kể, với một số có niên đại sớm nhất là năm 2000 trước Công nguyên. Tuy nhiên, phần lớn tài liệu khảo cổ học cho rằng những chiếc bình xuất hiện thời gian muộn hơn, nó có niên đại vào thời kỳ đồ sắt đầu tiên từ năm 500 trước Công nguyên đến năm 500-800 sau Công nguyên.
Các điểm tương đồng khảo cổ học gần nhất với Cánh đồng Chum cho rằng là các vật liệu thời đại đồ đồng và đồ sắt từ Đông Sơn ở Việt Nam, Samrong Sen ở Campuchia và Cao nguyên Korat ở đông bắc Thái Lan.
Vào thế kỷ 13, người Tai Phuan bắt đầu di cư từ Trung Quốc sang Đông Bắc Lào và thành lập một công quốc, Muang Phuan, với thủ phủ là Thị trấn Khoun ngày nay. Muang Phuan thịnh vượng với tư cách là một trung tâm thương mại, và vào giữa thế kỷ 14, nó trở thành nơi bảo hộ của Vương quốc Lane Xang dưới thời Vua Fa Ngum.
Muang Phuan sau đó đã phát triển thành một trung tâm nghệ thuật Phật giáo và kiến trúc chùa chiền riêng biệt. Theo Nhà sử học người Pháp Paul Le Boulanger, “sự lộng lẫy của 62 ngôi chùa và bảo tháp của chúng, trong đó hai bên sườn cất giấu những kho báu, đã khiến thủ đô trở nên nổi tiếng khiến nỗi sợ hãi lan rộng và xa hơn.”
Người Xiêm đã cướp phá Muang Phuan vào thế kỷ 18, trước khi người Trung Quốc Haw cướp phá các ngôi đền của Thị trấn Xieng Khouang và Khoun vào những năm 1870. Ngay sau đó, một hiệp ước Pháp-Xiêm trao tỉnh này cho Pháp, quốc gia này đã thiết lập dinh thự của thống đốc và tiền đồn thuộc địa ở Thị trấn Khoun.
Người Pháp mất quyền kiểm soát sau Thế chiến thứ hai và Chiến tranh Đông Dương sau đó đã đặt Xiêng Khoảng ở vị trí Ground Zero do Mỹ ném bom dữ dội từ năm 1964-1973, san bằng hầu hết Thị trấn Khoun. Do đó, thủ đô được chuyển đến Phonsavanh gần đó.
Ngày nay đến tham quan Cánh Đồng Chum tại Lào là thưởng ngoạn cảnh tượng vô vàng cái chum bằng đá nhiều kích thước lớn nhỏ đẹp mắt còn là tìm hiểu khám phá lịch sử xa xưa của vùng đất cổ này.
Gu Link